टङ्क लाल घिसिङ, नेपाली खेलकुदमा सधैँ चर्चामा रहे । उनी राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्को सदस्य सचिव भएको अहिले कै समयमा नेपाली खेलकुदले केही चर्चा गर्न लायक सफलता पायो भने केही विवादास्पद विषयमा पनि खेल क्षेत्र अलमलियो । 

नेपाल रग्बी सङ्घको अध्यक्षको रूपमा सक्रिय उनी पछिल्लो चार वर्ष यता राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्को सदस्य सचिवको रूपमा जिम्मेवारी सम्हालिरहेका छन् । कार्यकालको अन्तिम वर्षमा रहेका तीनै घिसिङसँग खेलकुद न्यूजडटकमले गरेको कुराकानीको सार संक्षेप

धेरै वर्ष अघि देखि सरकार परिवर्तनसँगै खेलकुदको नेतृत्व परिवर्तन हुने क्रम चलेको थियो ।  युवराज लामाको कार्यकालमा यो क्रम भङ्ग भएको हो । यसै क्रमलाई अनुसरण गर्दै तपाई पनि सदस्य सचिव पदमा यथावतै रहनु भएको छ । के यो साँच्चै ठिक हो ? की सरकारलाई अप्ठेरो पार्ने काम मात्र हो ?

सदस्य सचिव पद कार्यकारी हो । निश्चित योजनाहरू ४ वर्षको लागि बनाइएका हुन्छन् । यस कारण नेपालको प्रचलित कानुन र यसका अन्तर्निहित उद्देश्यमा अडिग रहेर काम गर्दा ४ वर्ष ठिक भएको हो । खेलकुदको मूल मर्ममा अडिग भने रहन पर्छ ।  

अहिले समस्या भनेको सरकार परिवर्तनका कारण भन्दा केही यसका संरचनाका कारण पक्कै परेको छ । धेरै पदेन सदस्य हुनु हुन्छ । ठुलो बोर्ड छ । यस कारण कतिपय समयमा बोर्ड बैठकभन्दा बढी महासभा जस्तो प्रतीत हुन्छ । यस्ता कुराहरू ऐन मार्फत नै तय हुन ठिक हुन्छ । 

अहिले परिषद्को अध्यक्ष, उपाध्यक्ष र सदस्य सचिव तीन जना राजनीतिक नियुक्ति भन्दा बढी भएको समयमा यसले समस्यामा परेको छैन ?

यसले धेरै समस्या हुने कुरा हो जस्तो मलाई लाग्दैन । किनकि हामीले सम्बन्धित खेल सङ्घ र महासङ्घ र सरोकार वाला निकायसँग समन्वय गरेर काम गर्ने हो । फरक के हो भने हामी जुन दलबाट प्रतिनिधीत्व गरेर जुन रूपमा यहाँ आए पनि हाम्रा उद्देश्य हरू साझा छन् । तर, सदस्य सचिवको चयनमा नै केही सुधार गर्न आवस्यक भने छ । खेलकुदमा यत्ति वर्ष भन्ने मापदण्ड पुरा र प्रस्ट नभएको महसुस हुन सक्छ ।  

कुनै सङ्घ या महासङ्घमा बसेर यत्ति वर्ष काम गरेको या अन्तर्राष्ट्रिय निकायको महसुस भएको या अन्य केही भए यो सही हुने  थियो । यसले सदस्य सचिव पदलाई अझ बढी जिम्मेवार बनाउँछ भन्ने मलाइ लागेको छ । 

 तपाइको चार वर्षे कार्यकाल केही महिना देखि सकिँदै छ । यस बिचमा चार वर्षे कार्यकाललाई कसरी लिनु भएको छ ?

यस चार वर्षमा हामीले गरेको सबै भन्दा महत्त्वपूर्ण काम भनेको राष्ट्रिय टोलीको नियमित प्रशिक्षण हो । यसको असर परिणाम देखियो । प्रशिक्षण गराएनौ । कानुन नै बनाएर यस परिणामको यसै पुरस्कार दिने भनेर तय गर्न सफल भयौ । यसको असर अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा पनि देखियो । ओलम्पिकमा पदक हाम्रा लागि कल्पना बाहिरको कुरा मानिने गरिन्थ्यो । ओलम्पिकमा पदक जित्न समेत हामी सफल भयौ । 

एउटै प्रकृतिका खेलको एक भन्दा बढी खेल हुनु हुँदैन भनेर हामीले पहिलो देखि नै भनेका थियौ । यस कारण यसलाई व्यवस्थित गराउने क्रममा २०९ सङ्घबाट घटाएर ६१ वटा सङ्घ बनायौ । 

हामीले नेपाली खेलकुदलाई डिजिटलाइजेसन गर्ने क्रममा एउटा फड्को मारेका छौ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्को वेभ साइट मार्फत यो गरेका छौँ । फेसबुक पेज लगायत सामाजिक सञ्जाल मार्फत पनि हामीले हाम्रा गतिविधिलाई सार्वजनिक गरेका छौ । एप मार्फत हामीले यो काम गरेका छौ । 

यस बिचमा नेपालले सबै भन्दा धेरै अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सफलता पाएको छ । नेपालमा सबै भन्दा धेरै अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता पनि यसै समयमा भएका छन् । 

खेलकुद विज्ञानलाई अघि बढाउने क्रममा हाइ पर्फमेन्स ट्रेनिङ सेन्टर र खेलकुद रिसर्च सेन्टरको स्थापना भएको छ । खेलकुदको व्यवसायी विकास गर्ने क्रममा फ्रेन्चाइज लिगको धेरे विकास पनि यसे समयमा भएको  छ । फुटबल, क्रिकेट, भलिबल र कबड्डी खेल फ्रेन्चाइज मार्फत नयाँ दिसामा अघि बढेका छन् । 

कर्मचारीको वृत्ति विकासको सवालमा पनि यो बोर्ड सफल भएको छ । ३४५ जना कर्मचारीको एकै पटक बढुवा भएको छ । अन्य धेरै काम यस बिचमा भएका छन् । मैले सम्झनामा आएका केही महत्त्वपूर्ण काम मात्र व्यक्त गरेको हुँ । 

यस बिचमा ओलम्पिक कमिटी लगायत धेरै विषयमा विवाद भए । यसका ठोस कारण के हाला ?

नेपाली खेलकुदका धेरै विषय र यससँग सम्बन्धित मुद्दा सम्मानित अदालतमा छ । यस कारण धेरै विषयमा धेरै प्रक्रिया जनाउन पनि ठिक होइन । म के अनुरोध गर्न चाहन्छु भने सम्मानित अदालतबाट जत्ति धेरै विषयको टुङ्गो लाग्छ, त्यत्ति नै चाँडो सबै समस्याको समाधान हुन्छ भन्ने मरो मत हो । सबै विषयको फैसला आए पछि उत्पन्न भएको परिस्थितिलाई सबैले आत्मसाथ गरेर अगाडी बढ्दा ठिक होला । 

अन्त्यमा केही महिना मात्र कार्यकाल बाँकी छ । यस बिचमा नयाँ योजना केही ?

केही प्रक्रिया अघि बढी सकेका छन् । मैले र बोर्डले प्रस्ताव गरेको विषयमा माथिल्लो निकायको भूमिका नै धेरै हदसम्म भर पर्ने हुन्छ । सिआरएस सम्बन्धी एउटा प्रस्ताव मैले लिएर फायल अगाडी बढाइ सकेको छु । यो काम पुरा भएमा यसले सम्पूर्ण खेलकर्मीको हितमा एउटा कदम हुने छ भन्ने मलाई लागेको छ । 

विद्यालय तहमा नै खेलकुदलाई अतिरिक्त, पाठ्यक्रमको विषय बनाइनु पर्छ भन्ने प्रस्ताव मैले राखेको छु । अन्य केही योजना छन् । ससमय सापेक्ष केही प्रावधान परिवर्तन गर्नु पर्छ भन्ने मलाई लागेको छ । 

 तपाईँलाई त रग्बी र अरू खेललाई भेदभाव गरेको भन्ने आरोप छ । साँचो हो ?

कतै क्रिकेटलाई र कतै अन्य खेललाई बढी प्राथमिकता दिएको चर्चा छ । जहाँसम्म रग्बीको विषय छ, यस वर्ष खेल सङ्घलाई ३ करोड ४० लाख अनुदान दिइएको हो । रग्बी संघले १२ लाख रुपैयाँ पाएको हो । 

परिषद्को भेदभावले भन्दा पनि रग्बीको कुशल नेतृत्वले छोटो समयमा धेरै लामो पाइला चालेको विषयमा विमति हुन सक्दैन ।